Zawl Tling le Ngan Bawm Tuanbia

February 11, 2022 5 min read

Zawl Tling le Ngan Bawm Tuanbia

Hlan lioah Khua pakhat chungah Miphun tampi an rak um. Bawiphun a simi nih Fanu pakhat an rak hrin i a minah ‘Zawl Tling’ tiah an rak sak. Michia phun a simi Nupa nih Fapa pakhat an hrin ve i a minah Ngan Bawm tiah an sak ve.
Zawl Tling cu Bawi fanu asi hleiah a Mui zong aidawh ngaingai. Ngan Bawm zong cu mi Pumrua ṭha, mi dawh, mi chuakthiam asi, ailek ngaingai ve.
Mahhna pahnih cu an hun zat i Ngaknu le Tlangval an hung si tikah an iduh ngaingai. Sinain hlan lioah cun Bawi fa le Michia fa cu iṭhit khawh asi lo caah Zawl Tling cu Ngan Bawm he itong kho pekhna hlah seh, tiah rumroin an khen kham tukhna.Cu tikah Zawl Tling cu a Lung arawk tuk i Ngan Bawm zunin azaw. Ngan Bawm he itonnak Caan aum khawh lo caah Zun zawtnak cun hring tlumin atlum thluahmah ko. Zawl Tling nu le pa um lo karah hin Ngan Bawm cu Zawl Tling te Inn leiah ava kal i an Inn chaklei Vampang awngin a Kutdongte hi a heihrolh i Zawl Tling nihcun arak dawp piak tawn. Mah tiin Ngan Bawm i Kutdong avon dawp khawh zanah cun a Hna angam deuh tawn i adam deuh tawn.
Cu bantukin Zawl Tling nih Ngan Bawm i Kutdong cu Vampang awngin adawp piak tawn tikha a nu le a pa nih an theih tikah an Thin ahung ngaingai i an khen chin chin rihhna. Ngan Bawm cu an Inn leiah a hunin an hunter duhhrim hrim lo. Zawl Tling cu Ngan Bawm i Kut dawp loin saupi aum i a Zun zawtnak cu azual chin lengmang i athi.
Zawl Tling i Ruak cu an suan i »Ngan Bawm nih a Ruak arak humh lioah cun kan thah lai, hum hlah seh« tiah an ti, Ngan Bawm cu Zawl Tling i Ruak humh cu a duhtuk ngaingai ve ko nain kan thah lai an ti cacun ahum ngam lo. An Inn khan Zawl Tling ngaiin arak ṭap zungzal.
Zawl Tling i Thlan cu an cawh i adih tikah a Ruak cu kan vui lai an von ti i a Ruak zualnak Puan an von remh lioah khin a Ruak cu aṭhang ciammam i a Ruak zualnak Puan nicun azat ti lo. Ruak hum vialte cu an Khuaruah ahar dih i »Ngan Bawm vung au ta ulaw a Ruak hi rak tawng ta seh« tiah an vansan hnuah an va auh. Ngan Bawm cu ara i Zawl Tling i Ruak pawngah aṭhu i hitiin Ṭahhla alawh.
“Ka thai Zawzawl aw,Ka thai Zawzawl aw,Nang limsianu ah cang aw la,Kei limsiapa ah cang aw ning,Kawm kawm khat ahKan khumh ṭi tawn hna seh law” tiah aṭap i Zawl Tling i Ruak cu avon hnamh i a Kut zain acul thluahmah. Mah bantuk Ṭahhla alawh i a Kut zain avon cul cangka tecun Zawl Tling i Ruak cu avung zawr dih i a Ruak zualnak Puan cun an zual khawh. Ruak hmumi vialte cu an Khuaruah ahar dih. Mah cangka tecun Ngan Bawm cu Zawl Tling nu le pa nicun »kal zokzok seh« tiah an dawi. Ngan Bawm cu aṭah pah buin an Inn leiah akal.
Zawl Tling i Ruak cu kan vui cang lai tiah Inn chungin cun an chuahpi i a Ruak cu aṭhang ṭhan hoi i Innka zawnah a itlum tihoi lo. Zeiti tuah awk an hngalh ti loin, »Ngan Bawm cu vung au ṭhan ko u« tiah an ti i an vung auh ṭhan. Ngam Bawm cu a Ngaihchiat buin ahung kal ṭhan i Zawl Tling i Ruak pawngte ahcun avon ṭhu i Ṭahhla cun hitin alawh ṭhan i aṭap.
“Ka thai Zawzawl aw,Ka thai Zawzawl aw,Vokrialnu ah cang aw la,Voklapa ah cang aw ning,Kawm kawm khat ahKan khumh ṭi tawn hna sehlaw” tiah aṭap i a Ruak cu avon zun i amuai thluahmah. Mah cangka cun a Ruak cu azawr i Innka cun an chuahpi khawh. Ngan Bawm cu Zawl Tling nu le pa nihcun an dawi ṭhan hoi i an Inn leiah aṭah buin akal.Zawl Tling i Ruak cu Thlan leiah an kalpi. Kan vui lai an ti tikah khin a Ruak cu aṭhang ṭhan hoi i a Thlan khorah aitlum tihoi lo. A ti awk an hngalh ti locun, »Ngan Bawm cu an va auh ṭhan. Ngan Bawm cu Thlan leicun a Ngaihchiat bucun ara i Zawl Tling i Ruak cu hitin Ṭahhla alawh.
“Ka thai Zawzawl aw,Ka thai Zawzawl aw,Arpinu ah cang aw la,Arhlipa ah cang aw ning,Chiar chiar khat ahKan khumh ṭi tawn hna sehlaw” tiah aṭap i a Ruak cu avon zun thluahmah. Mah cangka tecun a Ruak cu azawr thliahmah i Thlan chungah cun an vui khawh. Ngan Bawm cu Ngaihchiat le Lung kuaibu tein an Inn leiah cun akal ṭhan.
Ngan Bawm nihcun Zawl Tling i Thlan kamah cun Pangpar dawh dawh a Phun kip acin. Pangpar kiphna cu an hung par i Thlan cu a idawh ngaingai. Mithi khuain Zawl Tling nihcun Sazawte kha, »Vung kal law ka Thlan i Ngan Bawm cinmi Pangpar dawh dawhhna khi va ṭawt tuah« tiah afial. Sazawte nihcun zan fate Pangpar cu ava ṭawh i Zawl Tling cu apek tawn.
Ngan Bawm nih zan fate Pangpar aiṭawh tawn kha ahngalh tikah, »mizei nih dah ka Pangpar cinmi hi aṭawh tawn hnga ti hngalh duh caah zanah abawh. Khuamuika Thinghmui misapalh tikah khin Sazawte cu ara i Pangpar cu aṭawh. Ngan Bawm nihcun azuan hnawh i »Ka in thah lai. Mizei nawl in dah ka Pangpar cinmi na ṭawh“ tiah ati i Kawng thun aizuh i sawh azalh. Sazawte nicun, »ka that hlah, na thainu Zawl Tling nih, ›va ka ṭawh piak‹ a ka ti caah peimaw ka ṭawh ko cu« tiah ati.Sazawte chimmi Bia kha atheih tikah Ngan Bawm cu a ilawm ngaingai i »asi ahcun ka thai Zawzawl sinah cun na ka kal pikho hnga maw«? tiah ati. Sazawte nih, »ka in kal pikhawh ko lai. Sinain Lungpang le Thingpang lakah ka zuang ka kai lai i na ṭih tuk lai caah na kal ngam lai lo« tiah ati.
Ngam Bawm nihcun, »ka ṭihhrim hrim lai lo, na Zuannak paoh hmunah ka zuang ve lai i na Kainak paoh hmunah ka kai ve ko lai« tiah ati i Sazawtemei cu fek tein aitlaih i azulh.An kal lengmang i Zawl Tling sinah cun an va phan. Zawl Tling le Nga Bawm cu an ihmuh cangka te an ikup, an irek i an ihnam i an ṭap. Mithi khuaah cun Ngan Bawm le Zawl Tling cu hnangam tein an um.
Nikhat cu Zawl Tling nih, »kan Lo vialte Vom nih a ei, kan dawi lai« tiah ati. Ram lak an phakin khan an kal. Ngan Bawm hmaiah cun Lungsil nupa pahnih an ra i »Ngan Bawm, Vom nih a in seh lai kha« tiah fak piin an au. A Pawng kam azoh lengmang i zeihmanh ahmu lo. Lungsil nupa aizul mihna lawng a hmuhhna i Chai kukin a sawhhna i an thi. Mithi cu Ngan Bawm nih Vom a kan kah piak tiah an ilawm ngaingai. Vahla an thlorh. Ngan Bawm cu a Nih achuak i »nan hrut maw zeihen dah«? tiah a tihna.
A hnuah Nga kan chuk lai tiah Tiva leiah an kal ṭhan, Tiva an phak cun Hru cu an den. Ruahnah an hung ivuan i Nga tampi, an ti i an tlaihhna. Ngan Bawm cu Ruahnah kha an phawt ve i Nga asi ṭung lo, tiah aiphorh duh lo i a hlonh dih. A Paiper tlangah Hnah khatte aitenh mite he Inn leiah atlung. Ngan Bawm cu Inn aphak tikah a Paiper cu Zawl Tling nih arak cawi i Ruahnah cu Nga tiah alak. Ngan Bawm nihcun, »Nga asi ṭung lo, Ruahnah peimaw asi ko cu« tiah ati. Zawl Tling cu a Khuaruah ahar ngaingai. Cucacun Zawl Tling nih, »Ngan Bawm, Minung sinah va kir ṭhan law Arnak va ihmanh. Arsa cu va chuang law Makphek le Khachuan va paih. Kanphir cungah Tahtlem va khanh law a tangah Sapaw va iphah law, cu cungah cun va it« tiah ati.
Ngam Bawm cu Minung sinah cun akir ṭhan i Zawl Tling chimmi Bia bantuk tein cun atuah. Saphaw a iphahmi cungah cun a it. A ih cangka tein Arpi pakhat Kanphir cungah cun ahung zuang i Tahtlem cu avon lamh. Tahtlem cu avung tla i Ngan Bawm cu a Thin hmaka zawnah cun tleng phutin asawh i athi colh ve.
Ngan Bawm i Thlarau cu mithi Khua leicun avung kal. Zawl Tling nih mithi Khua cun arak don i Lung lawm tein an itong. Mithi Khua an vung phak tikah cun Lungsillu kha Vom luin ahmuh ve cang i »mah Vompi hi aho kahmi dah asi«? tiah ahal. Zawl Tling nicun, »nangmah kahmi asi« tiah Ruahnah zong cu Nga bangin ahmuh ve cang. Zawl Tling le Ngan Bawm cu Mithi khuaah cun an inuam ngai nain sau um duh loin Ṭekbu ruangah an icang.
Cu Ṭekburuang cu an ingerh i mi nih an hmuh tikah hin, »Mahhi Ṭekburuang taktak asi lo« tiah an ti i namin an pheh i Meiphu chungah an paih. Mei nihcun akangh i Meidap khan acang.
Mahka Hmun cu Tilipi khan acang. Zawl Tling le Ngan Bawm cu Nga khan an icang i Tili chungah cun an izulkhal lemang. Cu Nga pawlhna cu mi nih an tlaihhna i Mei chungah an rawhhna.
An Mit cu apuak ciammam i Van leiah an kai. Van cu an phan i Fitlaw le Deirel khan an icang. Zawl Tling le Ngan Bawm cu atu tiang vanah khin an um ko.
An iduhnak Hmual langhter nakah Hla phuahtupa nih ṭhutpum hlain hitin aphuah.
Ṭhutpum»Tluang dang le tluang danginAan biak ton har riangmangKan Mit itong seh ti kan si kawVan lai Arfi ṭial cuan law«.