R. Ni Khuai Tunbia

4 min read

Dr. R. Ni Khuai (1919 – 2003)

Dr. R. Ni Khuai cu:   1. Chin mi lakah Siibawi (M.B.B.S.) a awng hmasa bik a si.

  1. Chin mi lakah Fellow of the Royal College of Surgery (F.R.C.S) Degree a hmu hmasa bik a si.

Dr. R. Ni Khuai cu 1919 kum September 19 ni ah Lumte khua ah Wunna Kyawhtin Major Kap Cong le Pi Lang Hngel hna i fapa upa bik a si. A chuahpi a naule cu Pu Sun Khar, Pu Lian Kim, Pi Phun Thluai le Pi Sun Ṭial an si.

Ni khuai cu Congkua sianginn ah tang li tiang a cawng. Mah hnu cun Falam Cozah sianginn ah tang nga in tang sarih tiang a cawng i a awn hnuah Sagaing State High School ah tang riat le tang kua a cawng ṭhan.

Tang kua a awn hnu cun Rangon St. John High School ah tang hra a cawng ṭhan i 1937 kum chung ah a kum khatnakte in tang hra camipuai cu a awng.

Mah hnu cun Rangon State College ah a kai ṭhan i Intermediate Scinence cu 1938-40 kumchung ah a awng ṭhan. Tang hleihnih a awn hnu cun Rangon Medical College ah a cawng ṭhan i Second M.B.B.S. (Junior Class) cu 1940-41 kumchung ah a dih.

Amah a ngandamnak a ṭhat lo ruangah ca cu cawn khawh ti loin aa diin. Mah aa dinhchung ah cun Vawleicung Ralpi Pahnihnak a tlun caah Kawl ramchung sianginn vialte cu an khar dih caah sianginn kai khawh ti loin a vaivuan.

1944 kum July thlachung ah India ramlei ah khualtlawn ah aa thawh. Tedim, Tonzang, Cikha, Imphal, Calcutta in Lucknow tiang a kal.

University of Lucknow ah M.B.B.S. cu a cawng ṭhan i 1949 kum December 20 ni ah M.B.B.S.  (Siibawi) degree cu a hmu. Amah cu Chin mi lakah Siibawi degree a hmu hmasa bik a si.

Mah hnu cun Kawl ram ah a rak tlung ṭhan i Rangon General Hospital ah Siibawi ngan bik bawmtu ah Cozah nih rian an pek.

Dr. R. Ni Khuai cu Cozah nih 1951 kumchung ah Mirang ram Edinburgh University ah Surgery Speciallist (hleice mihlai nak) cawn ah an thlah i a kal.

Mah caan lioah cun Edinburgh University  cu Surgery lei cawnnak ah cun Vawleicung ah min thang bik sianginn a rak si. Cucaah mah sianginn ah cun mi zaran luh khawh le cawn khawh awkah a rak fawi lo.

Luhnak camipuai (Enterance Examination) hmanh awn awkah a har ngaingai i fawite in luh khawh i cawn khawh a si lo. Siibawi cawnnak ah cun Vawleicung min thang bik Univercity a si.

Asinain Dr. R. Ni Khuai cu luhnak camipuai zong cu a awng i teimakte in aa zuam caah 1955 kum chungah F. R. C. S. (Fellow of the Royal College of Surgery) degree cu ‘A’ Class in a awng.

Amah cu Chin mi lakah M.B.B.S. a awng hmasa bik lawng si loin F.R.C.S. degree zong a la hmasa bik a si. Cu leng ah a mah cu Chin mi chung lawngah si loin Kawl ramchung zongah F.R.C.S. degree hmu mi lakah a pahnihnak a si. Amah cu mi teima le cathiam kho ngaingai mi a si.

Dr. R. Ni Khuai cu England ram i siibawi a cawn lioah Practical (vufawG h) Cawnnak Siizung i Sister a ṭuanmi Jasmine Hope Edward he an i kom i 1956 kumchungah an i um.

Kawl ram ah an nuva cun an rak tlung i Rangoon General Hospital ah Surgery Specialist (mihlai siibawipi) ah cozah nih ṭuanvo an pek i a ṭuan.

Dr. Ni Khuai cu Rangoon General Hospital ah Surgery Specialist a ṭuan lioah a pa Major Kap Cong nih Vuancichok sinah a fa Dr. Ni Khuai cu Falam siizung i ṭhialpiak dingin a vung chimh.

Vuancichok nih Ngandamnak lei Vuanci cu a chimh i 1957 kum chung ah Chin ram Falam siizungpi ah cozah nih an ṭhial. Rangon Siizungpi in Chin ram Falam siizung i aa ṭhial duh cu Chin mi a dawt ca le a thazaang dihlakin Chin ram le Chin mi caah a pum aa pe. Amah cu Chin mi hna nih upat mi le bochanmi pasal ṭha a si.

Dr. R. Ni Khuai cu Falam Siizungpi ah 1957 kum thawk in rianṭuan hram a thawk i amah hleice cawnmi a si bantuk in Chin mi operation tuah dingmi vialte cu operation tuahnak thilri a tling lo ngai nain operation cu a tuah lengmang.

A bik in cokpawr a ngeimi vialte cu a hlai hna i tlam a tlinh ngaingai. A dang operation tuah ding pawl zong i manh lo ngaiin a tuah lengmang hna i ṭhate in mizaw pawl cu a tuamhlawm lengmang hna.

Chin ramchung ah ngakchia thihloh a tam tuk caah nu le ngakchia tuamhlawmnak caah M.C.H timi ngakchia siizung zong amah nih tuah hram a thawkpi hna.

Cun nu le ngakchia tuamhlawmning zong cawnpiaknak a phunphun a tuah i cauk zong a chuah. Chin ramchung khuapi siizung kipah M.C.H cu a tuahter hna i cawnpiaknak zong a tuahter hna.

Cu lengah khuate i a ummi nule ngakchia ngandamnak ca cawnpiaknak zong Health Centre le Sub. Health Centre paohah cawnpiaknak a tuahter hna lawng si loin M. C. H. zong a phunhter hna caah ngakchia thihloh a tlawm deuh ngaingai.

Dr. R. Ni Khuai cu ngandamnak lei lawng mi zapi caah aa zuam si loin mizaw phawrhnak caah khuate lei lam vialte zong mawṭawka lam a cawhter hna i khua mi caah ṭhanchonnak ngaingai a si.

Falam siizungpi cu 1925 kum ah ihkhun 16 siizung a si i 1945 kum in ihkhun 45 siizung ah an chiah. Asinain Dr. Ni Khuai a ṭuan hnu 1957 kum in ihkhun 75 siizung ah an ṭhanh i 1967 kum ah ihkhun 100 ah an ṭhanh ṭhan.

Dr. R. Ni Khuai cu a rianṭuannak ah felte le zuam ngaiin rian a ṭuan caah Cozah nih minṭhatnak laksawng ah Wuna Kyawhtin an pek.

Dr. R. Ni Khuai Chin ram le mi phun caah mi ṭhahnem le mi santlai tuk a si ko nain 1969 kum chung ah Cozah nih Falam in Mandalay ah an ṭhial i December 25 ni ah Mandalay siizungpi rianṭuan hram a thawk.

Mandalay siizung ah kum hnih a ṭuan hnu 1971 kumchung ah Yamethin siizung ah an ṭhial ṭhan i kum hnih a ṭuan hnu 1973 kumchung ah Meiktila siizung ah an ṭhial ṭhan. Amah cu 1976 kum ah pensen a la i mah Meiktila khua ah cun umhmun a khuar.

Dr. R. Ni Khuai cu Sagaing State High School i tang kua a cawn lioah Anglican Church ah Baptisma a la. Lumte khua ah Pathian a zum hmasa bik a si.

A duh bikmi Baibal cacaang cu, “Jesuh Khrih i Tlangcung cawnpiaknak” a si. Amah cu vawlei thilri le tangka a tlaihchan tukmi si loin Pathian aa bochan ngaimi a si.

Dr. R. Ni Khuai cu caṭial a zuam ngaingai mi a si i siizunglei rianṭuan awk le mizaw zoh ding tampi lakah caṭial cu rumro tenh in a tenh ve lengmang caah a tanglei Chin mi caah san a tlaimi cauk hna cu a hun chuah khawh.

  1. Ngakchia kilkawi Ning.
  2. Sii hmanning tenek.
  3. First Aid kong.
  4. Mizaw Tuamhlawm ning le
  5. Ngandamnak kong hna an si.

Dr. R. Ni Khuai cu a ngandamnak a ṭhat deuh lo ruangah 1990 kumchung ah England ram Townbridge khua ah an chung in an kal i a nupi nih ṭhate in a zohkhenh.

Ṭhat deuhlei panh loin a zual deuhdeuh caah Siizung ah an kalpi. Siizung an phanh hnu zong ahcun ṭhat deuhlei panh loin a zual chin lengmang caah 2003 kum May 8 ni zinglei suimilam 00:45 ah a Pa Pathian ṭaang ah aa diin.

A ruak cu England ram Townbridge khua i St. Stephen Anglican Church ah 2003 kum May 21 ni zinglei suimilam 10:30 ah pumhnak an thawk i chun suimilam 12:00 ah mei in an khangh.

Dr. R. Ni Khuai nih Jasmine Hope Edward he an hrinmi fale hna cu-

  1. Michael Ngun Lal.
  2. Terrence San Mawi.
  3. Thang Luai.
  4. Jessie Hlai Man.
  5. Timmy Phun Lian Thang
  6. Andrew Lian Sang.
  7. Mary Anne Bawi Thiam
  8. Jean Cung Khim le
  9. Johnathan Sui Lian Sang hna an si.

Sayaci Dr. Bawi Hu nih Chin Hmaisuang Hna Tuanbia Section 1 chung ta ka tarmi a si.

Pu Lal Luai Tunbia

Vapual
5 min read

Zahre Lian Tuanbia

Lairawn Zilthli
7 min read

4 Replies to “R. Ni Khuai Tunbia”

Leave a Reply