Ngun Zaal le Thang Zaal

7 min read

Khaw pakhat ahhin, Ngun Zaal le Thang Zaal timi mipa unau hnihte an rak um. Tlangval hmelṭha, mifel le tuak an si. An khaw sungah duh tlak le ngai tlak fala zohman an um lo ruangah nitin umharin anmah unau hnihte an um tlang men ṭheu. Nikhat cu an unau-in ram lak ah vate pelin ram lakah an tawivak. Cutiih an tawivak kha vaancung fala pahnih unau ve in an run hmu. Mawi le ṭha an tii lawmmam ruangah an hnenih hun ter an duh i an hun kainak dingah se-hri an vun thlak.

Vancung fala tei unau cun Ngun Zaal le Thang Zaal tei’ unau cu, “Nan unau in e se-hri hi hun pawkin hung kai au law” an vun ti. Asinan Ngun Zaal le Thang Zaal cun, “Tu cu kan man hrih lo e, thaizaan lamah siseh law” an hun tii. Cutiih an biakawk kha Vompi in a rak thei. A zaanlam cu a va feh thup i:-
“Van aw, se-hri run thla…se-hri run thla,
Atu hung kaai lai nakah,
Van aw se-hri run thla”

tiin a vompi aw kha a suahih thum ngaingai-in a va au. Vancung fala tei unau cun an rak thei i, “Cuvek kannih tlangval aw a si lo e” an rak tii san. Vompi cun khua a ruat i aw thum nawnin ka tii ruangah in thlak duh lo. Tu cu aw fem nawnin siseh law a tii i,
“Van aw, se-hri run thla…se-hri run thla,
Atu hung kaai lai nakah,
Van aw se-hri run thla”
a va ti sal.

Vaancung fala tei unau hnih cun, “Atu cu kan tlangval aw a si cu” an ti i, se-hri cu an vun thlak. Vompi cun a pawk i an run dirh ciammam. A rit tuk lawmmamih hee-le-heh ti’n an tang i an diir. A hung thlen zikin vompi a si tii an hmu. Tla dingin heh tiah an thing rero nan a kaih hnget tuk ruangah a tla thei cuang lo i an hnen a hung thleng suak.

A zaan cu an ih zikah ti so sa hluahhlo in an soh hnuah belpi khatin an ret. An ih a cut tikah,
“Pu vom, pu vom pangah va thawn, naupang ihnak bo e”
an tii. Pu Vom khal cun,
“Nan su mitcaw, nan zang hnaarkalh”
a tii i malte a va thawn. Tawkfangah an ti sal lala. Malte a va thawn bet. Veithum an ti sal. A va thawn lala i netabik ahcun ihkhunah a tlem nawn lo. A tla i an huai i so an rak bun miin a zang a rak sun tlang. A na tuk lawmmam i a hrum a ai. Vancung fala tei’ unau cun, “Pu vom, na ril a rawng ding, na kaa rak ang aw” an ti i a kaa hun ang na khaw cirail lungvam sa kha a kaa-ah an vun thlak. A ka a kaang lala i a na sinsin. A sungsahal le tihal a rum-rak kha, “Tidaai kan run lo tulh ding” an ti i, an tisa sohmi kha an vun burh lala. A tuar nawn lo i a thi.

A thaizaan cu Ngun Zaal le Thang Zaal khal vancung fala hnen feh dingin an pok.
“Van aw, se-hri run thla, se-hri run thla,
Atu hung kaai lai nakah,
Van aw se-hri run thla”
an va tii. Asinan vancung fala tei’ unau cun, “Kan duh lo e, vompi nan si lala pang ding” an vun ti san i an thla duh nawn lo. Ngun Zaal le Thang Zaal cun, “Vompi kan si lo, kanmah kan si” an ti rero nan an thla duh nawn cuang lo.

Se-hri-in hung kaainak an neih lo ruangah an kee in hung thlen an tum i vanhramin an hel ciammam thlang. Lam a hlat tuk ruangah khaw thim hnupi-ah an thleng.

Fala tei’ pahnih an rak itthat zo. Inn an va thlenin, “Sangka in on au” an va tii. Asinan fala tei’ pahnih cun, “Kan duh lo e, sim le zaan hnu-ah vompi nan si pang ding” an tii san. Tlangval te khal cun, “Kanmah kan si, in ra on hramhram au” an ti rero nan an on duh cuang lo. Ngun Zaal tei unau cun, an on duh lo mangbang hnu-ah “Sangka in ra on duh lo ruangah thaizing nan thawhin sangka kiangih kan ciil phuimi hi ra liak uh. Vompi ciil a sii le a kha ding. Kanni ciil cu a thlum ding” an ti i an tlung sal.

A thaizing khua a vaan ve te’n an ciil phui ta mi cu an va liak. A thlum tuk lawmmam i an tlangval tei unau an sii kha an thei. Sangka an rak on duh lo cu an ningna an haut aw rero nan zianghman a ṭhahnem nawn lo. An sia a herh tuk ruangah thaithawh hman ei thiṭha thiam nawn loin an tiim an tuahih an hii dawi ciamco thlang.

An unau hnihte cun an tha neihsun an suahih a tlaan in an tlan thlang. Asinan zaanlam piih sin Ngun Zaal tei unau cu an rak feh zo ruangah an man thei nawn lo. Mai miduh tei dunghnu thlun nana na cu an tha khal a bang thiam nawn lo a bang.
“Nang ngai-ah e tlangsang
tu rualah kal ningna,
Ṭih hngang maw Pawkei’
Sabawi le ral lian ton”
tiih hla an phuah bangin nuunau sihman hai sehla an duhnakin zianghman ṭih an nei nawn lo. Ziang ton ding hman sisehla, an phang nawn lo. An dawi rero thotho. An man thei lo mangbang tuk le,
“Arsi zikte langlang,
Thlaanthla meite soihsoih”
an ti ṭheu. Cutiih an hi tii zawng le tlangsang pawl kha an niam ṭheu i Ngun Zaal tei unau tlang i an liam zawng an lupawng a lang ṭheu. An lupawng an hmuh ziakzi ta cun, an tha a tho sal i heh tin an dawi sal lala. Man ti a um thei cuang lo. Annih cu inn an rak thleng zo.

Fala tei unau khal cu dawi ta cengmang an inn tiang an hi dawi lawlaw. An inn an va thlen cun ni a suak zo. Ngun Zaal tei unau cu zing hnaṭuanin so serin an rak tlan zo. An inn kiltu sorsia lawngin an inn a rak hngak. “Ngun Zaal tei unau teh khuiah ha an si” tin an va sut. Sorsia cun, “So an ser” a rak ti. Fala tei khal cun, “In va kawh sak aw” ti’n an fial. Sorsia cu a va tlan i “Mikhual in an lo hai” ti’n a va sim. “Zovek ha an si?” ti’n an rak sut i Sorsia cun, “Pakhat cu se ek vek, pakhat cu caw ek vek an si” a ti. “Cuvek kan duh lo” an rak ti san men. Sorsia cu a va tlung i, “Cuvek kan duh lo” an lo ti men ti’n a va sim. “Va ko sal aw” an ti thotho. Sorsia cu a hrokhrawl i, “Pakhat cu ui ek vek, pakhat cu vok ek vek” ti’n a va sim lala. “Cuvek kan duh lo” an rak ti thotho. Netabik ahcun an hnipuan kha hi hmuh aw an tii i Sorsia cu an hii ken ter. Sorsia cun hruangzumah an kor le an hni pawl cu a sun tlek ter thluhih a tlekpi thawn a hii hmuh. Ngun Zaal tei unau cun, “Hivek an hnupuan a tetbawr tuk, anmah khal an se tuk ding, kan duh lo” an rak tii san. Sorsia cu a kir sal i, “Nan hnipuan khal hiti’n an rak thleek thluh men, kan duh lo” an lo tii ti’n a va sim hai. Fala tei unau khal cun cutluk ko i an duh lo cun an lungsak ve i an kir sal.

Ngun Zaal tei’ unau cu an hnaṭuan nakin an rung tin. Inn an thlenin an innhnen nu-in, “Ngun Zaal le Thang Zaal teh mikhual neiih ko rero cing na-ih ziangah ha nan rung tlun duhlo” a rak ti. “Zo vek ha an si?” ti’n an sut i an innhneen nu cun, “Fala an si i an ṭha lutuk kha nan inn sungih an um kha nan inn hmuah a tleu thluh thei” a rak ti. Cucun an fala tei unau an si kha an thei. Sorsia kha an mawhthluk i an kaih hrem i a lingletin sangka biangah an thawi. Cuisin a hngawngin an tan i a thi.

Cuisi cun Ngun Zaal le Thang Zaal cun an hi dawi sal ve. An dung hnu i dawi cun kan man lo ding ti an phaan ruangah an hmailamin an rak khan khelh. Lampi kiangah cun theipi kungah an rak cang i a rah hmin ngaingai in an rak rah. Fala tei unau khal cu an ra thleng. Anau nu cun, “Ka u aw, khi theipi cu ei ta menmen uh si” a ti. A u cun, “Ka nau aw, ka nau aw, theipi taktak na ti maw, Ngun Zaal le Thang Zaal an si e” a ti i an ei duh lo.

Tawkfang an feh hnu-ah banhla an hi hmu sal. A nau nute cun, “Ka u aw, ka u aw, khi banhla cu ei ta menmen uh si” a ti lala. An ril khal a rawng thlang. A bang khal an baang thlang fawn si. Asinan a u nu cun,
“Ka nau aw, ka nau aw, banhla taktak na ti maw,
Ngun Zaal le Thang Zaal an si e”
a tii i an ei duh cuang lo.

Tawkfang an feh hnuah fubawi an hi hmu sal. A naunu te cu a ril rawng le tihal tuar loin, “Ka u aw, ka u aw, khi fubawi cu fep ta menmen uh si” a ti thotho. Asinan a u nu cun, “Ka nau aw, ka nau aw, fubawi taktak na ti maw, Ngun Zaal le Thang Zaal an si e” a ti san i an feh duh cuang lo.
“Zalampi-ah daairial ti-ah rak luang ningla,
In duh lo len i run cokpawl ri nawi tur ci”
an tii bangin duh lo i kir an si ruangah ziangvek an ca’n hmanah lak an tum nawn lo. An rilrawng le tihal khal har cuahco in an tuar men.

Tawkfang an va feh hnuah tivapi pakhat an hi tong. Tidaai a lian. A suarpi-in a luang cutco. Minungih tan theih ding le kaai theinak ding a si lo. Fehnak an hawl rero i an hmu lo. Asinan hmun khatte ah liilawn thingpum pahnih te don aw an hmu. A naunuu te cun, “Ka u aw, hi liilawn hi zawh ta menmen uh si” a tii. Asinan a u cun,
“Ka nau aw, ka nau aw,
Lilawn taktak na ti maw,
Ngun Zaal le Thang Zaal an si e”
a tii.

Fehnak dang an hmuh lo ruangah netabikah cun an zawh thotho. A laifang an thlenin a liilawn cu a kiak ciammam i an unau te cun tilian sungah an tla. An tlak ve te’n tidaai cu a kangih a u nuu cu Ngun Zall in a pom i a naunu cu Thang Zaal in a pom. Kan thi ding maw tiih thinphang i an au rero laiah tlangval thawi vung tonawk cu. An ti tla cu tlak nuam bik a si ding.

Khuilamih feh ding an thei lo. Tlangval te’n “Kan khawlamah” an tii i fala te’n, “kan khawlamah” an ti ve. An diir aw rero. Fehnak ding an reelcat thei lo ruangah netabikah cun, “Phuncongah kan cang ding. A kil aw theithei khua-ah kan feh ding” ti’n thukamnak an tuah.

Hmaisa deuhah Ngun Zaal le Thang Zaal tei’ unau cu phuncong kung hnihah an cang. A par ti cawk loin an par. A par tlan duh ahcun vate a phunphun an ra suak. Fala tei’ unau cun vate i a par zuk lo dingin an kil ringring. Himte’n an kil thei. Nithum a kimin minungah an cang sal. Fala tei unau khal phuncong ah an cang ve. Ngun Zaal tei unau in an kil ve thlang. Nikhat nak cu an kil thei. A zaan cu khaw sungah an len san. A thaizing zingte ah an ra thei nawn lo. Khaw sung fala dang pawlin a phunphunin an rak thlem, an rak bum. Tlaipi hnu-ah an va thleng i a khatin tlangak le vaate dangdang an rak fu. An va thlen ve te cun,
“Pu ak aw, pu ak aw,
A sang sang cu zu aw hlah,
A niam tete rung zu aw”
an va tii. Tlangah cun,
“A sang sang, baw lawlolh,
A sang sang, baw lawlolh”
a tii san i a saannak i a par ṭhaṭha a zuk sinsin men.

Nithum hnuin fala ah an hung cang sal. Tlangak i a cuknak le a zuknakah an mithmai hmuah a tetbal thluh. Hmui le hmel khal an nei nawn lo. Cui si cun an ninghnagin an khuaah an kiir san ta. Ngun Zaal le Thang Zaal khal cu an fala tei` pahnih dunghnu cu tlang an liam tiang an hi zoh miarmo i pamhmai ti cing le seherh cingin.

“A poi tuk aw, daithlaan hi” an tii i an mai khua-ah an kir ve. Ngai aw cingin ngai man um lo te’n khatlam le khatlamin an ṭhen aw ta.

Ref:: Thuanthu Roling Cabu
Salai Pa Sang
Zuk:: Original neitu ta

Leave a Reply